Dom ekologiczny w Polsce? Tylko z bali

W Polsce jeszcze niedawno za solidny i trwały uważany był tylko dom murowany. Nic więc dziwnego, że większość inwestorów decydowała się na budowę z cegły czy pustaków. Ten tradycyjny model zmienił się jednak w ostatnich dekadach. Stosuje się wiele różnych technologii, m.in. konstrukcje szkieletowe z różnych materiałów, budowanie ścian z bloczków styropianowych itp. Są rozwiązania bardzo nowoczesne, ale też tradycyjne. Niektóre z nich, jak budowanie ze słomy i gliny, wciąż traktujemy dość nieufnie. Inaczej jest z domami drewnianymi.

Budynki z solidnych, grubych pni wznoszono przez wieki w tych regionach Polski, w których dostępny był odpowiedni materiał. Do dziś zachowały się stare góralskie chaty, a także kilkusetletnie drewniane świątynie. W odpowiednich warunkach chronione przed wilgocią drewno może służyć wielu pokoleniom. Ta budząca zaufanie trwałość to jedna z wielu zalet domu z bali.

Jedną z ważniejszych zalet domu z bali jest krótki czas budowy. Większość elementów przygotowuje się poza placem budowy, a na miejscu tylko montuje na wcześniej przygotowanym fundamencie. Niepotrzebne są więc długie przerwy technologiczne. W sprzyjających okolicznościach montaż trwa kilka tygodni, a cały dom może być ukończony w ciągu paru miesięcy.

Technologia jest sprawdzona, nie brakuje więc wykwalifikowanych wykonawców. Budowę domu z bali trzeba powierzyć fachowcom, praca jest zbyt trudna, by można ją było prowadzić samodzielnie. Drewno to stosunkowo lekki materiał, fundamenty mogą więc być dostosowane do mniejszego obciążenia niż w budynkach murowanych.

Wielu inwestorów uznaje drewno za materiał naturalny, a więc zdrowy. W domu z bali panuje korzystny dla użytkowników mikroklimat, pod warunkiem, że drewno jest w dobrym stanie, suche i nieporażone przez grzyby. Jako materiał biodegradowalny drewno nie stanie się szkodliwym odpadem. Z drugiej strony musi być chronione przed szkodnikami. Izolacja ekologiczna oraz naturalne środki ochrony pomogą Ci zadbać o przyrodę.

Drewniane ściany mogą mieć bardzo dobre właściwości izolacyjne. Warunkiem jest użycie materiału odpowiedniej jakości i grubości. Opór cieplny drewna zwiększa się wraz ze spadkiem temperatury, więc im chłodniej na zewnątrz, tym lepiej drewniane ściany chronią przed mrozem. Wiele osób wybiera dom z bali także ze względu na jego wygląd. Odpowiednio wyeksponowane drewniane ściany same w sobie są ozdobą wnętrza, ale można je także zakryć płytami gipsowo-kartonowymi czy wykończyć w inny sposób.

Wszystkie pozytywne cechy domów z bali są prawdziwe tylko pod warunkiem zastosowania dobrego surowca. Drewno musi być odpowiednio wysuszone. Dzięki temu nie będzie pękać, paczyć się ani gnić. W budownictwie drewnianym najlepiej sprawdza się gęste, spoiste drewno z północy, dobrze wysezonowane. Powierzchnie bali muszą być dobrze wygładzone, krawędzie zaokrąglone, a drewno nie może być porażone przez owady ani grzyby. Ważna jest też precyzja wykonania połączeń między elementami. Próby oszczędzania na jakości materiału na ogół kończą się źle. Fałszywe jest więc przekonanie, że funkcjonalny drewniany dom można wybudować bardzo tanio.

Malowniczy drewniany dom może być ukończony szybko, ale przez pewien czas jego elementy "pracują". Budynek osiada, jego wysokość może się zmniejszyć o kilka procent w ciągu pierwszych pięciu lat po oddaniu do użytku. Do tego naturalnego procesu muszą być dostosowane między innymi instalacje oraz stolarka okienna. Bez wyposażenia w specjalne elementy amortyzujące (takie jak sprężyste uszczelki) drzwi czy okna mogą ulec uszkodzeniu. Co ważne, przebieg instalacji trzeba przewidzieć z góry, już na etapie projektu.

Naprężenia powstające przy osiadaniu mogą wywoływać powstawanie dźwięków. W dzień są one maskowane domową krzątaniną, ale w nocy mogą być słyszalne. Hałas może się okazać problemem zwłaszcza w budynkach piętrowych.

Elewacje z bali wymagają konserwacji. Zewnętrzne elementy wymagają powtarzanego co pewien czas impregnowania. Kolor drewna po nasłonecznionej i zacienionej stronie z biegiem czasu będzie się coraz bardziej różnił. Żeby temu zapobiec, trzeba regularnie konserwować ściany. Nie wolno też dopuścić do ich zawilgocenia.

Dom z bali kojarzy się z naturą, może więc bardzo dobrze wyglądać na tle lasu, nad jeziorem czy w górach. W gęstej miejskiej zabudowie ściany z bali mogą razić jak góralskie spadziste dachy na mazowieckich równinach. Wiele zależy więc od otoczenia. Z punktu widzenia inwestora istotne są też różnice między firmami wykonującymi domy z bali. Ich oferty różnią się ceną, jakością, zakresem prac. Warto porównać propozycje co najmniej kilku potencjalnych wykonawców. Drewniany dom z bali nie jest propozycją dla każdego, ale pozostaje interesującym i nader wszystko praktycznym rozwiązaniem.