Za drzwiami Polaków, czyli badania społeczne w praktyce

„Jacy jesteśmy? Co lubimy, wspieramy, a czego nie chcemy zaakceptować? Znamy odpowiedzi na te pytania” – stwierdzili w zaproszeniu organizatorzy konferencji „Za drzwiami Polaków”. W warszawskiej kawiarni MiTo zaprezentowane zostały wyniki badania społecznego przeprowadzonego w styczniu 2017 roku na reprezentatywnej grupie 1201 respondentów.

Tylko szczerze

Żadne badanie polegające na prostym wypełnianiu kwestionariuszy nie jest w pełni wiarygodne. Na szczęście do wyboru jest wiele różnych metod i technik badań społecznych. Przykładowo anonimowe ankiety mogą skłaniać do bardziej szczerych wypowiedzi niż te sygnowane. Ale i one obarczone są błędem – do niektórych poglądów trudno otwarcie się przyznać. Deklarowane odpowiedzi często wynikają z mody, oczekiwań społecznych, tego, co wypada, a nie z własnych przekonań.

Instytut NEUROHM Polska próbuje ominąć ten problem, stosując nową metodę badań społecznych. Z punktu widzenia respondenta polegają one na wypełnieniu ankiety online. Przy okazji badany jest jednak także czas reakcji. Im szybciej padnie odpowiedź, tym bardziej jest naturalna, a odpowiadający jest pewien swojego zdania. Tzw. emocjonalna pewność postawy daje lepsze możliwości przewidywania zachowań niż same deklarowane odpowiedzi. 

Metoda Biocode znalazła zastosowanie m.in. do analizowania problemu rasizmu. Tradycyjne kwestionariusze okazały się mało przydatnym narzędziem, gdyż „na papierze” problem nie istniał. Natalia Suska, psycholog i dyrektor Działu Analiz NEUROHM, podkreśla przy tym, że metoda uwzględnia indywidualne różnice – refleks ankietowanego nie wpływa więc na wynik.

Otwartość Polaków

Raport badaczy sugeruje, że Polacy są generalnie coraz bardziej otwarci na nowości. I to w różnych aspektach, między innymi w dziedzinie nowych technologii, ale też kontaktów międzyludzkich, sposobów spędzania wolnego czasu, troski o zdrowie i dobrą kondycję. Metoda Biocode umożliwiła sprawdzenie, jak te deklaracje mają się do rzeczywistości. Wnioski z analizy danych generalnie okazały się pozytywne.

Co więc jest charakterystyczne dla Polski, jeśli chodzi o otwartość? Ze stwierdzeniem „jestem otwarty na nowe doświadczenia” zgodziło się 83 proc. ankietowanych, a emocjonalna pewność była wysoka. Podobnie wyglądały inne odpowiedzi: „chętnie odwiedzam nowe miejsca” (82 proc.), „korzystam z możliwości, które daje mi życie” (80 proc.) czy „jestem otwarty na nowe wyzwania” (78 proc.).

Nieco mniej pewne były odpowiedzi na pytanie o zmianę nawyków żywieniowych. Wygląda na to, że chcielibyśmy odżywiać się zdrowiej, ale pożegnać się z tradycyjną kuchnią bywa trudno.

Największa rozbieżność między deklaracjami a stanem faktycznym pojawiła się przy stwierdzeniu „staram się ograniczać telefon na rzecz bliskich w czasie wolnym”. Wprawdzie dostrzegamy wartość takiej postawy, lecz nie radzimy sobie z wprowadzaniem jej w życie. Różnice pojawiły się też w przypadku stwierdzeń „lubię zmiany we własnej przestrzeni”, „jest dla mnie ważne, by w coś wierzyć” i „promowanie symboli narodowych jest istotne”.

Okiem eksperta

Wyniki badania zostały ogłoszone w trakcie konferencji „Za drzwiami Polaków” 22 marca 2017 w Warszawie. Raport przygotowany został na zlecenie marki PORTA DRZWI. Badania metodą Biocode TM online przeprowadzono w dniach 13-23.01.2017 na próbie reprezentatywnej 1201 mieszkańców Polski.